دانشمندان روزه را عامل پیشگیری و درمان بسیاری از بیماریها میدانند. برخی بیماریهای دشوار و لاعلاج، انواع بیماریهای قند، کشیدگی زیاد عصب رگها، ضعف کلیوی، تنظیم نمک، سینه تنگی، التهابات گوارشی مزمن، سنگ ریزههای صفرا و برخی امراض پوستی به وسیله روزه درمان میشوند.
روزه درمان برخی بیماریها میباشد، و چنانچه، همانگونه که پیامبر اسلام جترسیم نموده است عملی گردد عامل پیشگیری از بیماریهای فراوانی است. پس همچنانکه پزشکان میگویند: روزه عامل سلامت درونی، است، و افزایش توان نفس و عادت دادن بر رهایی از قید و بند و هر نوع خوی و عادتی میباشد، و بهترین عادت اینکه انسان به هیچ عادتی، عادت ننماید.فردی که به سیگار عادت کرده است، چگونه توانسته است در ماه رمضان آن را از خود دور کند، پس میتواند برای همیشه نیز از آن بدور باشد و بزرگترین شاهد و نمونه هم ماه روزه میباشد.
انسان اراده و اخلاص خویش را با روزه تقویت و رشد مینماید، و روزه عبادت اخلاص میباشد و مشاعر انسان را نمو میدهد، و چه بسا خوراک و نوشیدنی فراهم است، و انسان روزهدار چیزی از آن تناول نمینماید.
از جمله فوائد مادی روزه اینکه معده، دستگاه گوارش، دستگاه گردش خون، کلیهها و قلب در رمضان استراحت مینمایند، این دستگاههای مهم هرگاه از کار بیفتند زندگی انسان به جهنّم تبدیل میگردد، و چنانچه کلیهها ناگهانی متوقف گردند، زندگی قابل تحمل نیست، و هرگاه قلب به ضعف و سستی مبتلا گردد، و رگها تنگ و سفت شوند و یا قلب گرفته شود در این صورت کار مشکل میگردد، و روزه از بیماریهای [زیادی] که قلب و رگها به آن مبتلا میشوند، و بیماریهای معده، روده، کبد، دستگاه ادرار، و این دستگاههای مهم از قبیل دستگاه گردش (خون) و گوارش و دفع زواید، و ... پیشگیری مینماید، و ما نمیگوییم که روزه فقط درمان است، و بلکه علاوه بر آن عامل پیشگیری است.
مقالهای درباره بیماریهای قلب میگوید: کار قلب و سلامت آن و انتظامبخشی و انعطاف رگها بستگی به حجم و نوع غذای موجود در معده دارد، لذا پیامبر جو نیز خداوند ما را به رعایت اعتدال در خوراک و نوشیدنی دستور دادهاند. همچنانکه خداوند میفرماید:
﴿وَكُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ وَلَا تُسۡرِفُوٓاْۚ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُسۡرِفِينَ﴾[الأعراف: ۳۱].
«بخورید و بیاشامید و زیادهروی نکنید، بیگمان خداوند اسراف کنندگان را دوست ندارد».
پس هرکه در خوردن و آشامیدن زیادهروی کرده باشد، ماه رمضان نزد وی آمده تا آن خطاها، کجیها و تعفنات در دستگاه گوارش و وزن زاید بر حد معمول را اصلاح نماید، و اشتباهاتی که انسان در طول سال مرتکب میگردد، روزه با وضع حد و مرز آن اشتباهات جبران نماید، اما هرگاه انسان پایبند سنت نبوی باشد، ماه رمضان به صحت و نشاط وی میافزاید، و امام غزالی در کتاب احیاء علوم الدین فصل یا باب بزرگی را در فضایل گرسنگی منعقد نموده است، و میفرماید: تمام خیر در خزانههای گرسنگی نهفته است، و هدف از آن گرسنگی شدید نیست و بلکه منظور اعتدال در خوردن و آشامیدن است، زیرا پرخوری ذکاوت را از بین میبرد و افزایش خوراک، و ریختن غذا بر غذایی دیگر و افزایش وعدههای غذایی انسان را به کسالت و خمول و رکود و عفونت روده و فشار قلبی مبتلا میگرداند، و رمضان جهت تجدید سلامت و تندرستی میآید، و عمر ما محدود است، یا اینکه با نشاط و توان به سر بریم، و یا اینکه [با بیماری] سربار خانوادهمان شویم، و میان دو حالت مذکور تفاوت و فاصلههاست، و در این جا مجال بحث از فوائد روزه نیست.
و روایت شده است: «صُوُموا تَصِحُّوا» «روزه بگیرید تا تندرست باشید».
و معنی تندرستی و صحت در اینجا پیشگیری از بیماری است، چون اگر شما روزه این ماه را تمام و کمال به انجام رساندی، جسم خود را از بیماریهای خطرناکی که شما را یارای مقابله با آن نیست مصون نمودهاید، ولیکن این فردی که از خوردن و آشامیدن امتناع میورزد، ولی هرگاه کنار سفره بنشیند همچون شتر به خوردن بپردازد، هدف و نتیجه روزه برای وی حاصل نمیگردد، پس رعایت اعتدال در خوردن و آشامیدن در ایام روزه ضروریست، اما اگر وعدههای غذایی روزانه را در رمضان به وعدههای شبانه بدل کردید! پس چه کار کردهاید؟ [و چه حاصلت میگردد]؟ در افطار تا توانسته تناول نموده، و نیمه هم شب وعدهای و هنگام سحر نیز وعده دیگری را صرف نماید این فرد وعدههای روزانه را با شب عوض نموده، کاری انجام نداده است و بیماریها و دلدردها به حالت خود باقی مانده است.
•برگرفته از کتاب:
«شگفتی خداوند در بدن انسان»