فواد شاکری - تدرویه بستک
اگر فرصت كرده باشيد و به مهد كودك،دبستان يا جايي كه جمعي از كودكان خضور دارند،سرزده و رفتار كودكان را از نزديك نظاره كرده باشيد،متوجه اين مطلب شده ايد كه بعضي از كودكان به راحتي با همسالان خود ارتباط برقرار مي كنند،وقتي در جمع جديدي از بچه ها قرار مي گيرند خيلي زود دوستاني پيدا مي كنند و با بچه هاي ديگر نيز به خوبي كنار مي آيند، در مقابل كوكان ديگري را مي بينيد كه گوشه گير و كم حرف هستند يا به سختي با ديگران كنار مي آيند، قادر به دوست يابي يا حفظ دوستي نيستند يا از طرف همسالان طرد مي شوند.
به نظر شما تفاوت اين دو گروه در چيست؟
انسان به طور ذاتي موجودي اجتماعي است و فرايند اجتماعي شدن از همان لحظه تولد كودك آغاز مي شود.همه ما دوست داريم كه با ديگران به خوبي بتوانيم ارتباط برقرار كنيم،در ارتباط با ديگران است كه ما خودمان را مي شناسيم،نيازهايمان را برطرف مي كنيم و خلاصه اينكه در ارتباط با اطرافيان است كه رشد مي كنيم،در واقع برقراي ارتباط و تعاملات اجتماعي مناسب، داشتن مهارت هايي لازم است كه پايه ريزي اين مهارت ها در دوران كودكي است.
آنچه كودكان بايد بياموزند؟
به طور كلي مهارت هاي اجتماعي كه براي دوره كودكي مورد نياز هستند و بايد به كودكان آموزش داده شود، شامل موارد متنوعي مي شوند كه مهارت هايي كه در آموزش به او كمك مي كند مثل مهارت شنيدن و صحبت كردن از جمله آنهاست. مهارت هايي كه موفقيت هاي كودك را در موقعيت هاي مختلف افزايش مي دهد، مانند سوال پرسيدن،چگونگي برقراري دوستي ها و حفظ آن مثل درخواست از ديگران براي بازي كردن،آگاهي از احساسات (آگاهي از احساسات خود و ديگران و كنار آمدن با احساسات منفي) و مواجهه با استرس (مثلا هنگام اشتباه كردن چه كار بايد بكند يا در موجهه با مسخره شدن،طعنه يا سرزنش ديگران چه واكنش نشان دهد و چگونه برخورد كند) را هم مي بايست جزو اين موارد محسوب كرد.
پرورش مهارت ها در كودك
اگر كودك شما امكان برقراي ارتباط با ديگران را نداشته باشد نمي تواند بياموزد كه چطور در اجتماع رفتار كند ، پس اگر در جايي زندگي مي كنيد كه كودكان زيادي حضور ندارند،كودكان را براي بازي دعوت كنيد اما به خاطر داشته باشيد كه موقعيت و زمان بازي را تا زماني كه روابط تثبيت نشده اند و بزرگسالان نيز هنوز يكديگر را نشناخته اند،محدود كنيد سعي كنيد الگوي مناسبي براي كودكتان باشيد.زماني كه كودك،شما را در حال خريد، خوش آمدگويي به ديگران،گفتگوي تلفني يا هر كار ديگري مي بيند،الگوي رفتار اجتماعي را مي آموزد. فرصت هايي را براي تمرين فراهم كنيد.از او بخواهيد دوستش را بعد از مدرسه دعوت كند و با هم وقت بگذارند، ابتدا با پيشنهادهايي مثل اينكه با هم بازي كنند،كيك بپزند يا فيلم تماشا كنند، تلاش كنيد زمان آنها را پر و به تدريج اين موقعيت ها را بيشتر كنيد.ايفاي نقش و نمايش بازي كردن فرصت بسيار مناسبي براي آموزش و تمرين مهارت هاست.از موقعيت هاي ساده شروع كنيد مثلا از كودك خود بخواهيد دوستش را براي بازي دعوت كند يا دعوت يك دوست را رد كند يا به طور مسالمت آميز نظر مخالف خود را بيان كند به او نقش هاي مختلف بدهيد مثلا به ميهمانان خوش آمد بگويد يا با تلفن صحبت كند،به كودك خود برچسب نزنيد به عنوان مثال وقتي او را خجالتي، تنها، سرد و غمگين توصيف مي كنيد سبب تقويت اين رفتار مي شويد به جاي آن او را تشويق كنيد كه اجتماعي تر باشد، و وقتي پيشرفت مي كند حتما او را تحسين كنيد فراموش نكنيد شركت در كلاس موسيقي به طور شگفت انگيزي در بهبود روابط اجتماعي به خصوص براي كودكان خجالتي بسيار موثر است. اگر امكان آن است كودكتان را به كلاس موسيقي بفرستيد در نهايت هر شب هنگام خواب در مورد فعاليتهاي روزانه و تجربه اجتماعي آن روز با او صحبت كنيد و از پيشرفت او اظهار رضايت كنيد و به طور غيرمستقيم نكاتي جديد را به او آموزش دهيد.
پايان .
