قرقیزستان با نام رسمی جمهوری قرقیزستان کشوری محصور به خشکی در آسیای مرکزی است که بالای ۸۰ درصد جمعیت آن را مسلمانان تشکیل می دهند. ماه رمضان در میان مسلمانان قرقیزستان اورزو یا ماه روزه داری نامیده می شود.
سرسبزی قرقیزستان، طبیعت زیبای کوهستانی و تمدن غنی، ساختار فرهنگی متفاوتی را برای مردمان این سرزمین رغم زده است. این کشور با چین، تاجیکستان، قزاقستان و ازبکستان همسایه بود و زبان آن یک نوع زبان ترکی است. در پی از هم پاشی شوروی کمونیستی، مجددا اسلام در میان قرقیزها گسترش یافت و رمضان و آیین های روزه داری بار دیگر در میان مردم احیا شدند.
قرآن خواندن در مراسم ها و قربانی کردن و غیره رسوم متداول این مردمان هستند. ماه رمضان در قرقیزستان ماه دوستی، همدلی و کمک به همنوعان محسوب می شود. حضور گسترده نمازگزاران در مساجد، بخشیدن و کنار گذاشتن کینه ها، آشتی و پشت سر گذاشتن کدورت ها ا زویژگی های این ماه در نزد مسلمانان قرقیز هستند.
زمان بندی آغاز و پایان ماه رمضان توسط نهادی با نام اداره امور مسلمانان در این کشور اعلام می شود و مفتی ها اعلام کننده آن هستند.
در یک نظرسنجی از مرکز پیو در سال ۲۰۱۲ مشخص شد نشان داد که تنها ۵۳٪ از مسلمانان قرقیزستان می گویند که در ماه رمضان روزه می گیرند. در حالی که اینگونه به نظر نمی رسد و اکثر مسلمانان قرقیزستان به شدت به الزامات روزه گرفتن در ایام رمضان پایبند هستند. اگر کسانی هم باشند که روزه نگیرند اما در آداب و رسوم این ماه شرکت می کنند و گاهی نیز تنها برخی از روزها را روزه می گیرند. با این حال همدلی میان مردم به گونه ای است که هیچ گاه تنشی بین کسانی که روزه می گیرند و کسانی که روزه نمی گیرند وجود ندارد و احترام متقابل دیده می شود.
در بعضی از مناطق قرقیزستان، درجه حرارت هوا به طور منظم در حدود ۱۰۰ درجه فارنهایت(حدود ۳۸ درجه) است و باعث می شود در ماه رمضان در ماه های تابستان یک چالش سخت باشد و روزه داری برخی از مسلمانان در این منطقه شگفت انگیز است.
درحالی که در بیشتر کشورهای مسلمان نشین در ایام رمضان خوردن و آشامیدن در اماکن عمومی غیرقانونی می باشد، در قرقیزستان چنین نیست، هرچند در برخی مناطق به ویژه در جنوب قرقیزستان، خوردن و آشامیدن در ملاءعام بی احترامی محسوب می شود.
اکثر کافه ها و رستوران ها در ایام رمضان تعطیل می شوند.
رسم شعرخوانی در رمضان
رسم شعرخوانی کودکان در ماه رمضان با نام «جامازان» یا «جار رمضان» یکی از رسوم مردم قرقیزستان است. شعرخوانی کودکان که یک سنت استثنایی برای آسیای میانه می باشد، رسمی است که به پیش از تاریخ اسلام برمی گردد اما پس از اسلام نیز همچنان ادامه یافته است. کودکان به درب خانه ها رفته و آوازهای رمضانی می خوانند.
جاررمضان از عبارت «جار سالو» در زبان قرقیزی و زبانهای ترکی به معنی «ندا کردن و آگاهی رساندن» گرفته شده است.
معمولاً خواندن جار رمضان از پانزدهمین روز ماه رمضان وقت عصر بعد از افطار شروع میشود. در گذشته ها این عمل را فقیران انجام می دادند ولی هم اکنون به رسمی در میان جوانان و نوجوانان تبدیل شده که به در خانه مردم رفته و آن ها نیز مبلغی پول یا خوراکی به آن ها می دهند.
مسلمانان در قرقیزستان مدارای مذهبی بالایی دارند و در ایام رمضان نیز این روند ادامه دارد.
قربانی کردن
یکی از رسوم عشایر قرقیز در ایام رمضان، قربانی کردن است و برای جشن های رمضان بز قربانی می کنند و از گوشت آن برای مراسم افطاری خوراک درست می کنند.
نماز تراویح هر شب و در طول ماه رمضان در مساجد اقامه می شود. علاوه بر این؛ همزمان با خواندن نماز تراویح در اثنای آن قرآن کریم را نیز ختم میکنند. برای قرقیزها عیادت از افراد بیمار و در راه مانده و دادن صدقه فطر به خانوادههای نیازمند و فقیر، از سنتهای مرسوم در ماه مبارک رمضان است.
سفره های افطاری
در سفره افطاری مسلمانان قرقیزستان حتماً خرما، نان، سالاد، آب و نوشابههای سنتی مانند چایی و «چالاپ»، خوراکیهایی مانند پلو، شوربا و انواع سوپها یافت میشود.