بی بی شریفه و اولین یخچالی که به دبی آورد!

همه از نوگرایی زودرس شهر دبی آگاهیم.

اما جای هیچ گونه اغراق و گزافه‌گویی نیست اگر بگوییم بنای اولیه نوگرایی و تمدن امارات متحده عربی به دست هرمزگانی ها به ویژه مردم بندرلنگه و بستک پارسیان (گاوبندی) ساخته شده است.

عموی نود ساله من یکی از ناخداهای قدیم است. او می گوید آن زمان که ما از لنگه و مغویه و دیوان به دبی می رفتیم ،مردم دبی آب خوردن یا بقول خودش آب شیرین  هم نداشتند  . ما از ایران آب خوردن برایشان در دبه می کردیم و به دبی می بردیم و به آنها می فروختیم...چایی و شکر هم از ایران به دبی می بردیم و از آن زمان خیلی هم نمی گذرد. او حتی می گوید حتی در هفتاد سال پیش چیزی به نام سرویس بهداشتی در خانه های مردم عوام  دبی نبود و بیاد دارم روی  لب ساحل ، جایی که الان چندین بنایه(ساختمان بلند مرتبه ) ساخته شده ، به عنوان محل دستشویی استفاده می شد و سرپناهی نداشت....

این موضوع را خود اهالی امارات به خوبی اعتراف دارند.

نویسنده کتاب" دبی سریع ترین شهر دنیا" در کتابش به حکایت جالبی اشاره دارد. حکایت او به اولین یخچالی مربوط است که توسط بی بی شریفه ایرانی به دبی آورده شد بی بی شریفه که در محله" بستکیه "شهر دبی زندگی می کرد به نقل از جیم کری می گوید:

" ما در نزدیکی منزل آقای چاپمن زندگی می کردیم. خانواده ما به صف در ایوان بزرگ خانه شان که بر آب مشرف بود می خوابیدند و بچه های بزرگتر به نوبت کوچکتر ها را با بادبزن باد می زدند تا به خواب روند".

در مکان داغی چون دبی شما ارزش نوشیدنی خنک را درک می کنید ولی تقریبا هیچ کس در دوره ای تا زمانی که یک کارخانه یخ سازی در حوالی سال ۱۹۶۰ در آن ساخته شد لذت یک نوشیدنی سرد و یخ زده را احساس نکرده بود. بخت آقای چاپمن بلند بود که یخچال نفت سوز با کشتی از استرالیا آورده بود. آن یخچال چیزها را سرد نگه می‌داشت اما فقط مقدار اندکی یخ تولید می کرد.

بی بی شریفه در میانه های دهه ۱۹۵۰ سفارش یک یخچال داد و شش ماه به انتظار نشست تا یک کشتی آن را بیاورد.

این بانو در کاسه های آب می ریخت ودر یخچال می گذاشت وقتی یخ می بست بین همسایگان که هرگز یخ ندیده بودند! تقسیم می‌کرد او به آنها نشان می داد که یخ ها را چگونه قطعه قطعه کنند و به درون پارچ های سفالی(کوزه) خود بریزند. شریفه که اکنون بانوی خوش بنیه و ۷۲ ساله است (زمان چاپ کتاب)و در ناحیه اعیانی ام سقیم سکونت دارد یاد دارد که "همسایه ها برای گرفتن یخ یکدیگر را می کشتند".

تا زمانی که برق در سال ۱۹۶۰ وارد شد اهالی دبی آب را با روش قدیمی تبخیر و خنک می کردند آب در پارچ سفالی یا در خیک یا مشک درست شده از پوست بز به سبب منفذهای آنها تبخیر می شد و طبعاً خنک می گردید.

بی بی شریفه اولین مادری که در بیمارستان دبی نوزادش به دنیا آمد

بی بی شریفه که در محله بستکیه یا فریج بستکی دبی زندگی می کرد باز تمدن و فرهنگ خود و همچنین نواندیشی و شهامت و جسارت خود را در حکایت دیگری به رخ اماراتی ها کشید.

در دهه ۱۹۵۰ یعنی ۱۳۰ سال بعد از ورود انگلیسی‌ها دوا و درمان عربها سرانجام در حیاط بیمارستان ال مکتوم پرچین شده که اطرافش را توده‌های روان و بوته زارهای زمخت و نتراشیده فراگرفته بودند قرار داشت .

زنان عرب محلی از اینکه در آن درمانگاه وضع حمل کنند پرهیز داشتند.

شایعاتی رواج داشت دایر بر اینکه پزشکان شکم زنان را می شکافند تا نوزادان را بیرون بیاورند.

عرب ها بچه های خود را در خانه و با کمک مامایی سالمند که تقریباً کور بود به دنیا می‌آوردند. میزان مرگ و میر نوزادان و نیز وضعیت بهداشت وحشتناک بود .

بی بی شریفه که در ۱۹۵۲ به دبی کوچید می گوید : آنها رنجی می کشیدند که نمی توانم برایتان بگویم اما به بیمارستان نمی رفتند.

وقتی شریفه آبستن شد به همسایگان گفت که برای زایمان به بیمارستان میرود.

سپس با دختر کی سالم و ملوس به خانه بازگشت و به همسایگانش نشان داد که کسی به شکمش دست نزده است. پس آنان را سرزنش کرد و گفت از این به بعد همه شما باید به بیمارستان بروید بهداشتی تر و سالم تر است بعد از آن بود که ما در آن عرب به بیمارستان رفتند.

گردآوری و تدوین: یوسف دیوانی

منبع :جیم کرین، دبی سریع ترین شهر دنیا، ترجمه هرمز همایون پور،نشر نی،۱۳۹۱.